Iris Wijnen is adviseur Diversiteit en Inclusiviteit bij Provincie Gelderland. Ze wordt als zes maanden oude baby doof door een virusinfectie en communiceert lang via liplezen. Haar jongere broertje en zusje leren al van jongs af aan: langzaam praten, aankijken. Gebarentaal komt pas later. Na de basisschool voor slechthorende kinderen kan ze kiezen: een dovenschool in Rotterdam of regulier onderwijs in Geleen waar ze woont. Ze kiest voor het laatste. Haar talent voor taal en liefde voor lezen helpen haar naar volwassenheid. Toch heeft ze altijd het gevoel dat ze informatie mist. 

Alle geportretteerden kozen een mensenrecht waar ze veel aandacht aan besteden in hun leven en werk.

Je koos voor het recht op informatie voor iedereen, waarom?
Als horend kind krijg je de hele dag input. Je hoort je ouders discussies hebben, je krijgt continu informatie die je blik vormt op de wereld. Maar die informatie heb ik allemaal gemist, ik moest er zelf naar op zoek. Als kind al was ik gefascineerd door boeken. Had ook al heel snel in de gaten: daar kan ik informatie uit halen. In de eerste klas van de lagere school was ik al aan het voorlezen aan andere kinderen. Ik heb havo gedaan en dat bestond feitelijk uit heel veel zelfstudie. Later heb ik sociaalpedagogische hulpverlening gestudeerd in Maastricht. Daar heb ik ontzettend veel geleerd over mezelf redden in de samenleving. Doordat ik zo van lezen hield en houd heb ik het zo ver kunnen schoppen, zonder tolk.

Het recht op informatie heb ik gekozen omdat dit voor dove mensen nu nog heel gebrekkig is. Tijdens verkiezingen bijvoorbeeld kan ik de debatten niet volgen. Ook campagnefilmpjes van partijen zijn meestal niet te lezen. Ondertiteling wordt vergeten, is niet compleet, of nét de kern ontbreekt. Het is daarmee heel moeilijk om te zeggen: dit spreekt me aan. Je moet echt puzzelen. En dat is het thema in mijn leven: informatie bij elkaar puzzelen. Het kost zoveel tijd en energie. Recht op informatie betekent meer kennis van de wereld, beter weten wat goed is voor mij en meedenken over in welke samenleving ik zou willen leven.

Wat betekenen mensenrechten voor jou?
Mensenrechten betekenen voor mij: de basis om mee te doen in de samenleving. Het is mijn doel de dovengemeenschap en de horende gemeenschap dichter bij elkaar te brengen. In mijn functie als adviseur Diversiteit en Inclusiviteit bij de Provincie Gelderland kan ik mijn passie als bruggenbouwer kwijt. Ik vertel bijvoorbeeld aan studenten Human Resource Management wat het betekent als je een dove collega op de werkvloer krijgt, waar je rekening mee moet houden. De afgelopen twee jaar heb ik ongeveer honderd collega’s gebarentaalles gegeven, en dat worden er meer. Dat vind ik zo gaaf. Het betekent veel voor mij dat collega’s goedemorgen tegen mij zeggen in gebarentaal, ik voel me gezien.

(Ga naar beneden voor Nederlands)

At this year’s Queer & Pride Amsterdam, Sebastien Sutherland will run the largest Pride ride in Europe, called Pedal for Pride. As a volunteer for Pride & Sports, Sebastien organizes Queer Wheels, one of the first LGBTI+ cycling groups in the Netherlands. With a thirty to forty kilometers cycling route twice a month, it is always fully booked.

‘I found cycling in my early twenties when I studied in London, and it has always been about self-reflection and community to me. Until then, I had been in boarding school in Scotland, which is where I grew up. A time where I was the most not myself, because I had to be someone else to fit in. It took me a really long time to unlearn, and to relearn what it is to be me. Being outdoors, doing sports and especially cycling, has been my mental escape. Having a safe space to move your body is so important.

Sadly enough, the world of cycling is very exclusionary. It’s difficult to be a queer or trans cyclist. I’m so lucky to have found this great community in Amsterdam. My colleagues from Rapha, the cycling shop where I work, the people from We Are Queer gym, where I run my rides from. I’m able to actively make a change for queer and trans people in cycling. Representation is so important. If you can see someone like you doing something you’re interested in, you know you can do it too. In all my Queer Wheels groups, I want to create a space where people can ask questions out loud, without feeling they should know already. I hope that people can stand behind me and feel confident, because I didn’t have that. And being visibly myself in the cycling world, can help others to be visible too in other sports.’

All portrayed choose a human right that is important to them in their lives and work.

You chose the right to health and healthcare. Why?
‘I believe in the right for everyone to live a healthy lifestyle. For me, being able to move my body and do sports is a human right. Everyone should have access to this, in some way. As it comes to health care for trans people, that needs to be so much better. I’ve been on the waiting list for four years, and still haven’t had a call from the VUmc hospital. Meanwhile I had top surgery and hormone replacement therapy through other places. If I hadn’t had access to this lifesaving health care this year, I wouldn’t know where I’d be now. I was in a very dark place. We are part of the population and should be treated as such. Everyone deserves access to health care and to be treated fair.’

What is your connection to human rights?
‘In my own process, I had a wakeup call that not everybody has access to human rights. When I put my head above the water to breathe, because I was drowning, it was scary because I could see all the bad stuff, people who are suffering for all kinds of reasons. That made me passionate about human rights. People should have equal access to everything. And I need to use my voice for that purpose. At Queer & Pride, we’re going to celebrate and take up space in cycling. But let’s not forget that Pride is a protest. Things are getting worse, and that is why we need support.’

---

Zichtbaar mezelf zijn in de wielrenwereld, kan anderen helpen ook zichtbaar te zijn
Tijdens Queer & Pride Amsterdam van dit jaar zal Sebastien Sutherland de grootste Pride-tocht in Europa organiseren, genaamd Pedal for Pride. Als vrijwilliger bij Pride & Sports organiseert Sebastien, Queer Wheels, één van de eerste LHBTI+ wielrengroepen in Nederland. Met een route van dertig tot veertig kilometer twee keer per maand is het altijd volgeboekt.

‘Ik ontdekte het wielrennen toen ik begin twintig was en studeerde in Londen, en voor mij ging het altijd over zelfreflectie en gemeenschap. Tot die tijd zat ik op een kostschool in Schotland, waar ik ben opgegroeid. Een periode waarin ik het minst mezelf was, omdat ik iemand anders moest zijn om erbij te passen. Het heeft heel lang geduurd om dat af te leren en opnieuw te leren wie ik echt ben. Buiten zijn, aan sport doen en vooral fietsen waren mijn mentale ontsnapping. Een veilige plek hebben om je lichaam te bewegen is zo belangrijk.

Helaas is de wielrenwereld erg uitsluitend. Het is moeilijk om een queer of trans wielrenner te zijn. Ik ben zo gelukkig dat ik deze geweldige gemeenschap in Amsterdam heb gevonden. Mijn collega's van Rapha, de fietswinkel waar ik werk, de mensen van de We Are Queer gym, waar ik mijn tochten organiseer. Ik kan actief verandering brengen voor queer en trans mensen in de wielrenwereld. Representatie is zo belangrijk. Als je iemand zoals jij iets ziet doen waarin je geïnteresseerd bent, weet je dat je het ook kunt. In al mijn Queer Wheels-groepen wil ik een ruimte creëren waar mensen hardop vragen kunnen stellen, zonder het gevoel te hebben dat ze het al zouden moeten weten. Ik hoop dat mensen zich daardoor zelfverzekerd voelen, want dat heb ik nooit gehad. En door zichtbaar mezelf te zijn in de wielrenwereld, kan ik anderen helpen ook zichtbaar te zijn in andere sporten.’

Alle geportretteerden kozen een mensenrecht waar ze veel aandacht aan besteden in hun werk of leven.

Je koost het recht op gezondheid en zorg. Waarom?
‘Ik geloof in het recht van iedereen om een gezonde levensstijl te leiden. Voor mij is het kunnen bewegen van mijn lichaam en aan sport doen een mensenrecht. Iedereen zou hier op de één of andere manier toegang toe moeten hebben. Wat betreft gezondheidszorg voor trans personen, dat moet zoveel beter zijn. Ik sta al vier jaar op de wachtlijst en heb nog steeds geen oproep van het VUmc ziekenhuis gehad. Ondertussen heb ik wel een borstoperatie en hormoonbehandeling gehad via andere plekken. Als ik deze levensreddende zorg dit jaar niet had kunnen krijgen, zou ik niet weten waar ik nu zou zijn. Ik was op een heel donkere plek. We maken deel uit van de bevolking en zouden als zodanig behandeld moeten worden. Iedereen verdient toegang tot gezondheidszorg en een eerlijke behandeling.’

Wat betekenen mensenrechten voor jou?
‘In mijn eigen proces kreeg ik een wake-up call dat niet iedereen toegang heeft tot mensenrechten. Toen ik mijn hoofd boven water uitstak om adem te halen, omdat ik aan het verdrinken was, was het eng omdat ik al het slechte kon zien. Mensen die lijden om allerlei redenen. Dat maakte me gepassioneerd over mensenrechten. Mensen zouden gelijke toegang moeten hebben tot alles. En daar moet ik mijn stem voor gebruiken. Tijdens Queer & Pride gaan we het fietsen vieren en ruimte innemen. Maar laten we niet vergeten dat Pride een protest is. De situatie verslechtert en daarom hebben we steun nodig.’