Iris Wijnen is adviseur Diversiteit en Inclusiviteit bij Provincie Gelderland. Ze wordt als zes maanden oude baby doof door een virusinfectie en communiceert lang via liplezen. Haar jongere broertje en zusje leren al van jongs af aan: langzaam praten, aankijken. Gebarentaal komt pas later. Na de basisschool voor slechthorende kinderen kan ze kiezen: een dovenschool in Rotterdam of regulier onderwijs in Geleen waar ze woont. Ze kiest voor het laatste. Haar talent voor taal en liefde voor lezen helpen haar naar volwassenheid. Toch heeft ze altijd het gevoel dat ze informatie mist. 

Alle geportretteerden kozen een mensenrecht waar ze veel aandacht aan besteden in hun leven en werk.

Je koos voor het recht op informatie voor iedereen, waarom?
Als horend kind krijg je de hele dag input. Je hoort je ouders discussies hebben, je krijgt continu informatie die je blik vormt op de wereld. Maar die informatie heb ik allemaal gemist, ik moest er zelf naar op zoek. Als kind al was ik gefascineerd door boeken. Had ook al heel snel in de gaten: daar kan ik informatie uit halen. In de eerste klas van de lagere school was ik al aan het voorlezen aan andere kinderen. Ik heb havo gedaan en dat bestond feitelijk uit heel veel zelfstudie. Later heb ik sociaalpedagogische hulpverlening gestudeerd in Maastricht. Daar heb ik ontzettend veel geleerd over mezelf redden in de samenleving. Doordat ik zo van lezen hield en houd heb ik het zo ver kunnen schoppen, zonder tolk.

Het recht op informatie heb ik gekozen omdat dit voor dove mensen nu nog heel gebrekkig is. Tijdens verkiezingen bijvoorbeeld kan ik de debatten niet volgen. Ook campagnefilmpjes van partijen zijn meestal niet te lezen. Ondertiteling wordt vergeten, is niet compleet, of nét de kern ontbreekt. Het is daarmee heel moeilijk om te zeggen: dit spreekt me aan. Je moet echt puzzelen. En dat is het thema in mijn leven: informatie bij elkaar puzzelen. Het kost zoveel tijd en energie. Recht op informatie betekent meer kennis van de wereld, beter weten wat goed is voor mij en meedenken over in welke samenleving ik zou willen leven.

Wat betekenen mensenrechten voor jou?
Mensenrechten betekenen voor mij: de basis om mee te doen in de samenleving. Het is mijn doel de dovengemeenschap en de horende gemeenschap dichter bij elkaar te brengen. In mijn functie als adviseur Diversiteit en Inclusiviteit bij de Provincie Gelderland kan ik mijn passie als bruggenbouwer kwijt. Ik vertel bijvoorbeeld aan studenten Human Resource Management wat het betekent als je een dove collega op de werkvloer krijgt, waar je rekening mee moet houden. De afgelopen twee jaar heb ik ongeveer honderd collega’s gebarentaalles gegeven, en dat worden er meer. Dat vind ik zo gaaf. Het betekent veel voor mij dat collega’s goedemorgen tegen mij zeggen in gebarentaal, ik voel me gezien.